Krytyka literacka

Kilka miesięcy temu dostałam pięknie wydaną powieść Joanny Krupińskiej-Trzebiatowskiej p.t. „Doktor Q”. (z reprodukcją obrazu Janusza Trzebiatowskiego z cyklu „Ona” na okładce).
Kilkakrotnie zabierałam się do czytania i za każdym razem jakieś wydarzenia mi to uniemożliwiały, tak jakby tajemnicze siły nie chciały abym zapoznała się z treścią powieści.W końcu udało mi się wreszcie odłożyć wszystko na bok i przeczytać książkę.
Jestem oczarowana nowoczesnym ujęciem tematu.

W „sytuacjach lirycznych” Juliana Przybosia dziecko jest jednym z „tematów” tej poezji i często realizuje się w „nie - dziecięcych” formach poetyckiej artykulacji, wypowiedzi kreatywnej oddalonej świadomie od „nazywania”. Przyboś co prawda nie „pseudonimuje” życiowej materii (jak to zalecał T. Peiper), tekst jest raczej budowany wokół transformującej wszystkie doświadczenia dynamicznej metafory, niemniej jednak „Rymowanki” są świadomym odejściem od programowych haseł autora „Najmniej słów”.

Wydawnictwo „Miniatura” już przyzwyczaiło Czytelników do poezji wydawanej w pięknej oprawie. Tak samo jest tym razem... Niedawno wydany tomik „Po drugiej stronie sieci = On the other side of the net” Juraty Bogny Serafińskiej, nie odbiega od tego nurtu. Forma wydawania poezji jest ważna – z takiego założenia wychodzi Wydawca. I słusznie! Tak oprawiony tomik zachęca do zagłębienia się w jego treść...

Poniższy tekst napisany został w kwietniu 2007 r. Pomyślany był jako posłowie do przygotowanego przez Wiesława Malickiego (na zdjęciu obok) zbiorku, który miał nosić tytuł „Gdy słowa znaczą” i stanowić pierwszą z czterech zaplanowanych publikacji, podsumowujących dotychczasowy dorobek aforystyczny Autora. Zbiorek ten, zawierający 351 aforyzmów, nie zdążył ukazać się za Jego życia. Wiesław Malicki, wybitny polski poeta i aforysta, zmarł 15 maja 2011 r. Sądzę, że zawarte tutaj uwagi pozostają aktualne nie tylko w odniesieniu do omawianych utworów, ale i całokształtu Jego twórczości aforystycznej.
„Gdy słowa znaczą”... Tytuł tego tomiku jak i zawarte w nim utwory to swoiste wyzwanie. Wyzwanie wobec otumaniającego nas medialnego szumu. Słowa, które znaczą, przekładają się na wartości nieprzemijające, nie bardzo za to albo i wcale dają się wymieniać na pieniążki i dobra doczesne.

Krystyna Konecka „...na dobre wpisała się już w krajobraz całej literackiej Polski...”. Tak krytyk literatury Dariusz Tomasz Lebioda określa dorobek twórczy dziennikarki i poetki, od ponad trzydziestu lat mieszkającej w Białymstoku. Po paru latach od wydania przez nią ostatnich zbiorów wierszy („Ogrody Szekspira” i „Biały kruk”), mamy oto nową książkę pt. Isabelle, mon amour. Jest to zbiór sonetów, formy poetyckiej od lat stanowiącej o wizerunku twórczym autorki.

Niedawno, 29 listopada 2010r. odszedł od nas Zbigniew Jerzyna. Jest szeroko znany w Polsce, a dzięki tłumaczeniom na kilkanaście języków obcych także poza jej granicami, jako poeta, dramaturg, eseista, autor widowisk i słuchowisk. Tymczasem winniśmy równie wyraźnie dostrzegać Jerzynę – myśliciela. Obligują nas do tego liczne stricte mądrościowe wiersze, tomik Pieczęcie (Anagram 1999) zawierający zbiór oryginalnych aforyzmów, a przede wszystkim książka wydana pod tytułem Katalog życia i śmierci albo przygody pojęć, którą chcę nieco przybliżyć.

Kazimierz Słomiński Urodził się w Hornikach na wybrzeżu (1948). W Gdańsku ukończył filologię rosyjską i debiutował w 1971 r. W Białymstoku związał się z nauczycielskim ruchem literackim. Od 1984 r. redaguje kwartalnik „Najprościej” wydawany z funduszy Zarządu Okręgu Podlaskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego. Publikował w całym szeregu czasopism literackich, społeczno kulturalnych i codziennych. Wymienię tu „Głos Wybrzeża, „Litery”, „Głos Szczeciński”, „Nadodrze”, „Szpilki”, „Gazetę Współczesną”, „Literacki Głos Nauczycielski”, moskiewską „Literaturnoj Gazietę”, redagowane przez siebie „Najprościej”. Fraszki i aforyzmy K. Słomińskiego drukowane są w najbardziej znaczących almanachach i antologiach, takich jak: „Wielka encyklopedia aforyzmów” t. I (1996), „Fraszki polskie” (2002), „Księga aforystyki polskiej XXI wieku. Potęga myśli” (2002), „Księga aforyzmów” (2005), „Z fraszką przez stulecia (XV-XX w.). Antologia” (2005), „O miłości wszelakiej”, „Aforyzmy kulinarne i biesiadne”, „Kuchnia polityczna”, „Aby nie umknęło SŁOWO”, „Epea”. Indywidualnie wydał pięć książek: „Aforyzmy” (1988), „Ze snów o człowieku. Aforyzmy” (1991), „Clown story” (1992), „Zgrzeszyłem myślą” (1997), „Będziemy szybciej europieć” (2000).

3 lutego 2011 roku w ramach „wskrzeszonej” działalności Białostockiego Oddziału ZLP w nowej jego siedzibie - Galerii im. Sleńdzińskich odbyło się spotkanie z poetą Markiem Dobrowolskim, połączone z promocją jego debiutanckiego tomiku „Między ziemią niebem a mną” pod redakcją Ireny i Kazimierza Słomińskich. Książka przyciąga wzrok estetyczną twardą okładką, na której widnieje urokliwe zdjęcie zachodu słońca, oglądanego poprzez pojedyncze źdźbła traw (motyw powtórzony wewnątrz tomiku w grafice Andrzeja Taranty), wzbudzającego uczucia nostalgii i zadumy. Fotografia jest autorstwa samego poety, który dał się nam poznać także jako znakomity fotografik mający już za sobą wystawy fotograficzne (a ostatnio także jako dobrze zapowiadający się rzeźbiarz). Tytuł jest adekwatny do zawartości, która penetruje zagadkę bytu, skupiając się właśnie na wzajemnych relacjach między ziemią (czyli doczesnością, światem materialnym), niebem (czyli Bogiem, wiecznością) a człowiekiem. Książkę autor zadedykował „dobrym ludziom”, co wiele mówi o nim samym i o jego systemie wartości.

Poetycki tryptyk Danieli Zajączkowskiej, polifoniczny z natury ale dający jakiś posmak dialektyczny, bowiem przyjmować go można w następstwie: tezy-antytezy oraz syntetyzującej propozycji, nie będzie mnie dalej kusić, żebym szyję podstawiał prowokująco na "Heglowskie ukąszenie". Koniec z filozofią! Niemniej jednak przeinaczone heideggerowskie powiedzenie pozostawię w tytule.

Każdy ma swoją „nowogródzką stronę”. Stronę, gdzie świat się zaczął. Tą stroną dla Krystyny Koneckiej, świetnej poetki, poetki osobnej, rozpoznawalnej już na pierwszy rzut czytelniczego oka, jest Dobiegniew i jego okolice. Region bogaty w historię, dużej urody, gęsty od jezior, przepastnych lasów, gdzie rośnie Pan Buk pisany przez poetkę z dużej litery, z szacunkiem. Autorka w Dobiegniewie się urodziła „dwa kroki od brzegu” jeziora Wielgiego. I jako dziecko z rodzicami opuściła tę miejscowość, by później nie tylko w myślach, w wyobraźni, ale dosłownie, fizycznie przy każdej okazji do niej powracać.