Związek Literatów Polskich
związek z wieloletnimi tradycjami
Aleksander Nawrocki (1940), absolwent filologii polskiej, węgierskiej i etnografii na Uniwersytecie Warszawskim. Studia pogłębiał za granicą: Węgry, Rumunia. Uczęszczał na wykłady z filozofii prowadzone przez Leszka Kołakowskiego. Jako pierwszy w świecie obronił pracę magisterską o poezji Czesława Miłosza (1966). Debiutował wierszami w r. 1965 u Stanisława Grochowiaka (tygodnik „Kultura”), którego nazywano księciem poetów. W r. 1966 wydał zbiór wierszy pt. „Rdzawe owoce” dobrze przyjęty przez krytykę. Jest autorem 12 tomów wierszy, + 10 tomów wyborów wierszy wydanych za granicą , 2 tomów opowiadań, powieści „Cień jego anioła”, książki popularnonaukowej o szamanizmie syberyjskim, książki reportażowej pt. „Jak zamordowano Imre Nagya” (powstanie węgierskie 1956r.).
Tłumaczy z literatur: rosyjskiej, bułgarskiej, ukraińskiej, serbskiej, węgierskiej , fińskiej, angielskiej, francuskiej. Uczestnik wielu prestiżowych międzynarodowych festiwali literackich: Struga /Macedonia/, Warna (Bułgaria), Belgrad (Serbia), Izmir (Turcja), Kair (Egipt), Tver (Rosja), Kijów (Ukraina), Ryga (Łotwa), Wilno (Litwa), Londyn (Wielka Brytania). Laureat 10 międzynarodowych nagród literackich. Od r. 1992 właściciel Wydawnictwa Książkowego IBiS, od r. 1998 redaktor naczelny Pisma „Poezja dzisiaj”. Wydaje głównie literaturę współczesną: polską i zagraniczną, w tym antologie poetyckie: grecka, hiszpańska, węgierska, fińska, rosyjska, ukraińska. Autor i wydawca dzieła – „Poezja Polska – Antologia Tysiąclecia” (3 tomy, 275 poetów, od „Bogurodzicy” do dzisiaj – str. 1800).
Współredaktor dwujęzycznej antologii poezji polskiej, wydanej w Rosji w serii „Iz wieka w wiek”, prezentującej antologie poetyckie 14 krajów słowiańskich. Od r. 2001 organizator Światowych Dni Poezji pod patronatem UNESCO, na których wybitnym poetom polskim wręczana jest Nagroda „Laur UNESCO”, a zagranicznym Nagroda „Poezji dzisiaj” za przekłady poezji polskiej. Impreza ta trwa 100 dni – zaczyna się w Warszawie, potem w całym kraju, a zakończenie jest we Wilnie. Od 2008 roku organizuje Festiwale Poezji Słowiańskiej. Posiada wiele odznaczeń, m.in. Złoty Krzyż Zasługi. Za upowszechnianie poezji węgierskiej został uhonorowany Rycerskim Krzyżem Zasługi dla Republiki Węgierskiej (2011).
Jest laureatem prestiżowych nagród zagranicznych:
1. Poeta roku 2008 – Nagroda Internetowego Miasta Literatów (USA).
2. Nagroda Akademii Literatury i Sztuki Słowiańskiej z siedzibą w Bułgarii – za twórczość własną i promowanie literatury słowiańskiej (2008).
3. Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – za wydawanie miesięcznika POEZJA DZISIAJ (2009)
4.Nagroda Ministerstwa Kultury Federacji Rosji za przekłady wierszy A. Puszkina (2009).
5. Międzynarodowa Nagroda im. W. Szekspira za twórczość własną – przyznaną przez International Biographical Centre at its Headqarters in Cambridge – England (2009).
6. “Atlant Słowiaństwa” (2010) Międzynarodowa Nagroda Słowiańskiej Akademii Literatury i Sztuki za działalność na rzecz literatury słowiańskiej.
7. Dyplom Polskiego Komitetu ds. UNESCO (2010) – za upowszechnianie Światowego Dnia Poezji.
8. European Award the TREBBIA 2011 – przyznaje międzynarodowa kapituła pod przewodnictwem Vaclava Havla za wybitne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury europejskiej.
9. Gold star – International Award, International Akademia Literary end Art (2011). Azerbejdżan.
10. Rycerski Krzyż Zasługi dla Republiki Węgierskiej (2011) – przyznany przez prezydenta Węgier.
Książki wydane za granicą:
Pobune (wybór wierszy) – Karlovac 1989 r. Jugosławia, Wydawnictwo „Osvit”.
Hlohový náhrdelnik (wybór wierszy) – Republika Czeska 2004 r.,
Wydawnictwo „Literature&Sciences. Tołkowa amboni (wybór wierszy) – Bułgaria 2009, Wyd. Akademia Literatury.
Stihotworenija (wybór wierszy) – Rosja 2009, Wydawnictwo Związku Pisarzy Rosji.
Kłada za utre (wybór wierszy) – Macedonia 2009, Wyd. MAKAVEJ.
A Balaton melletti Szent György hegyen (wybór wierszy) – Węgry 2009, Wyd. Keszthely.
Le chant de la tour (wybór wierszy) – Paryż 2010, Wydawnictwo. La source.
To my Tribesmen (wybór wierszy) – USA.
Povodac (wybór wierszy) – Serbia, 2010.
Sevgi Rasmi (wybór wierszy) – Azerbejdżan, 2011.
Bez ciebie czuję, jakbym miał na sobie
końską uprząż. Każdego dnia.
Miedziane dzwonki przy niej
potrząsają sylabami twojego imienia.
Potykam się na czwartej, jak ty nieobecnej,
uderzając czołem w za niską futrynę.
Zaraz daleka legenda narodzi się w sercach,
stanie się ciałem i – Bogiem.
Noc przyniesie pasterkę – zbratanie
na chwilę, nim dobro i zło
nie poróżnią nas znowu
na okrągły rok, niektórych
może aż do śmierci.
Trzeba umrzeć, żeby usłyszeli twój oddech.
Trzeba zamilknąć, by mogli powiedzieć:
jak pięknie mówił.
Zakpić z bólu i głóg objąć jak matkę,
śmierci mówić miękko o przyjaciołach
i mieć swoją gwiazdę, nieobecną w żadnym czasie,
cudowną jak imię kochanki;
biec za nią, poprzez gapiów,
poprzez konsekwencję maszyn,
do jednego słowa – ciepłego zbawienia
od zbyt trywialnej trumny wszystkiego co fizyczne.
Panie mój, gdy grałeś,
ślepe wąwozy biegły pewnym krokiem.
Na ziemi, wykutej dla nas,
szliśmy przez powietrze pełne soli
szczeliną, wyrwaną przez twoje pieśni.
Bliskie było mi dążenie ptaków,
wieszających swe skrzydła
między niebem a ziemią,
zawsze w słońcu.
Kochał szalone dziewczyny,
dla których marzenia były jak gwiazdy –
realne. Drwił z formy zbyt doskonałej.
Puszczał mity na rwąca rzekę
i patrzył jak tonęły:
kolorowo-piękne wycinanki.
Nie znosił widoku krwi. Jako władca
mordowałby cudzymi rękami sam
stojąc w ogrodzie z myślą
o rozdźwięku między ideą a czynem.
Poddani nienawidziliby
jego czystego życia, skłonności do kontemplacji
i krwawego niszczenia zła.
Nawet Bóg,
zawsze elastyczny,
w zależności od ducha czasu,
wykląłby jego egocentryczną etykę.
Chrystus zasiadł do stołu. Kraszankę obiera.
– Wycierpiałeś się, Jezu – popłakuje gospodyni.
Kiwa głową i śmieje się teraz, jak gdy w kwietniu
Sypią się dzwonki słońca na przegniły śnieg.
Pochwalił dobre wino, wódki też spróbował,
dziewczynę w okrągły policzek uszczypnął z podziwem,
potem na swoich rękach obejrzał stygmaty
i wpakował ogórek z kiełbasą do ust.
Przed chwilą umilkł klawikord. Na klawiszach
jeszcze trochę ciepła – z palców Delfiny,
a może Amelii. Przez otwarte okno
muzyka spłynęła pod drzewa – kasztany i klony.
Na wielu opadłych liściach cynobry i miedź –
pulsowanie serca Zygmunta, gdy stawał przed ojcem
i świergot jaskółek: to brzęczą kolczyki Marii
nad mazowieckich pól cyrankami, a może tylko
stukot bucików Orcia
w mistycznej ciszy popołudnia.
Nie było w nim już nic poza cierpieniem.
Oglądał życie – gwiezdny ogród – oddalony
bardziej niż przypuszczał. Jeszcze tylko
śmierć przebyć. Obcy, nawet sobie,
nie umiał wymienić żadnego z imion...
Za oknem kos śpiewał wśród kwitnących drzew.
Wyciągnął do niego ręce: – O, niech nie umiera
wraz ze mną. Czemu myśl,
nieposłuszna materii, jest bezradna
wobec ostatniego spojrzenia na ogród!
W półmroku biała sukienka dziewczyny.
– Proszę śmiać się – poprosił: – wbrew sobie i mnie.
To, co zużywamy – to zaledwie jedna z propozycji
zachowania równowagi wobec danego nam czasu.