13 października 1961 r. zapadła decyzja Zarządu Głównego ZLP o powołaniu w Zielonej Górze oddziału Związku. Inauguracja działalności oddziału odbyła się 4 i 5 listopada 1961 r. Nie mógł w niej uczestniczyć prezes ZLP Jarosław Iwaszkiewicz, przybyli wiceprezesi Paweł Jasienica i Stanisław Piętak oraz sekretarz Jan Maria Gisges. Powstanie zielonogórskiego oddziału ZLP nastąpiło kilka lub kilkanaście lat wcześniej niż w Koszalinie, Rzeszowie, Toruniu, Słupsku, Kielcach i Białymstoku.
Oddział tworzyło sześciu członków-założycieli. Spośród nich wybrano zarząd w składzie: Bolesław Soliński – prezes oddziału, Tadeusz Kajan – sekretarz, Eugeniusz Wachowiak – skarbnik i Janusz Koniusz – członek zarządu. Oprócz nich członkami nowego oddziału zostali też literaci gorzowscy: Włodzimierz Korsak i Zdzisław Morawski.
Później do oddziału przystąpili: poetka Bronisława Wajs-Papusza oraz poetka i prozaiczka Irena Dowgielewicz, obie z Gorzowa, prozaikWiesław Sauter i poeta Henryk Szylkin z Zielonej Góry. Lubuski oddział ZLP aż do 1968 roku liczył 10 członków.
W roku 1975 zaszły pierwsze zmiany personalne w zarządzie oddziału ZLP. B. Soliński, który do 1975 r. był prezesem przeniósł się do Warszawy (gdzie zmarł w 1991 r.). Wcześniej region opuścili – Zygmunt Trziszka (w 1970 r. przeprowadził się do Warszawy i W. Korsak, który tego samego roku przeniósł się z Gorzowa do Żnina, pozostając jednak członkiem oddziału). W 1973 roku E. Wachowiak przeniósł się ze Wschowy do Poznania. W 1974 r. wyjechali Tadeusz Jasiński z Zielonej Góry i Janusz Olczak ze Skwierzyny, którzy przeprowadzili się do Lublina, gdzie obaj zostali członkami tamtejszego oddziału ZLP. W szeregi zielonogórskiego ZLP wstąpił natomiastMichał Kaziów z Zielonej Góry – niewidomy i pozbawiony rąk prozaik, eseista i krytyk literacki i radiowy (zmarł w 2001 r.).
Po wyjeździe B. Solińskiego funkcję prezesa oddziału objął w 1975 r. J. Koniusz. Liczba członków po śmierci W. Korsaka (zmarł w 1973 r.) i odejściu z jego struktur czterech członków (B. Soliński, E. Wachowiak, T. Jasiński, Z. Trziszka), a po przyjęciu w 1974 r. w poczet członków M. Kaziowa, wynosiła w 1975 r. 10 osób, z czego 3 zamieszkiwały w Gorzowie Wlkp. Liczebność oddziału była więc identyczna jak w 1962 r.
W 1977 r. do oddziału ZLP w Zielonej Górze przyjęta została poetka Anna Tokarska i poeta, krytyk i tłumacz Czesław Sobkowiak. Tym samym oddział Związku powiększył się do 13 członków, jednak w 1979 r. po odejściu Andrzeja K. Waśkiewicza (został członkiem oddziału w Gdańsku) liczba członków znów zmalała. Zielonogórski oddział ZLP od chwili jego powstania, aż do 1998 r. nigdy nie przekroczył pechowej liczby 13 członków!
Rok 1981 przyniósł kolejne zmiany w zarządzie. Nowym prezesem oddziału został Z. Morawski, sekretarzem została A. Tokarska. W październiku 1981 r. oddział obchodził XX-lecie swego istnienia, jednakże z uwagi na złą kondycję finansową organizacji i napiętą sytuację polityczną w kraju, a później wprowadzenie stanu wojennego, nie przeprowadził z okazji swego jubileuszu żadnych imprez kulturalno-literackich.
W październiku 1984 r. odbyło się zebranie członków zielonogórskiego oddziału ZLP. Prezesem oddziału został Zbigniew Ryndak, sekretarzem – J. Koniusz, skarbnikiem – H. Szylkin, przewodniczącym Komisji Rewizyjnej – Cz. Sobkowiak, a delegatem do sądu koleżeńskiego w Poznaniu – M. Kaziów. Oddział w Zielonej Górze liczył wówczas tylko 9 członków. W 1984 r. oddział ZLP powiększył się o kolejnych członków. Zostali nimi: poeta Gustaw A. Łapszyński ze Świebodzina, poeta i prozaik Mieczysław J. Warszawski z Lasek Odrzańskich i prozaik Florian Nowicki z Gorzowa oraz poeta i krytyk literacki Waldemar Mystkowski, który w 1982 r. przeniósł się ze Słupska do Zielonej Góry. W 1985 r. przyjęci zostali: poetka Stanisława Plewińskaz Deszczna koło Gorzowa oraz prozaik i reportażysta Alfred Siatecki z Zielonej Góry, rok później poeta i prozaik Zbigniew M. Jelinek z Książa Śląskiego, a w 1989 r. fraszkopisarz i autor aforyzmów Jan Gross z Gorzowa Wlkp.
We wrześniu 1991 roku odbyły się wybory do zarządu. Nowym prezesem został A. Siatecki, który pełnił tę funkcję do 1995 roku.
W latach 1992-93 ze struktur ZLP do SPP odeszło trzech pisarzy – Cz. Sobkowiak, M. Kaziów i H. Szylkin, w tym samym okresie natomiast do ZLP przyjęto dwóch nowych członków: Roberta Rudiaka z Zielonej Góry iKazimierza Jankowskiego z Gorzowa Wlkp. Po 1995 roku do zielonogórskiego oddziału przeszli: poeta Eugeniusz Kurzawa z oddziału w Białymstoku i z oddziału wrocławskiego – prof. dr hab. Jan Kurowicki – poeta, krytyk literacki, dramaturg i eseista. W 1996 roku zaszły kolejne zmiany personalne w zarządzie. Na prezesa wybrany został E. Kurzawa, wiceprezesem i skarbnikiem został J. Koniusz, sekretarzem – A. Siatecki, a w 1997 r. funkcję skarbnika objął R. Rudiak. Od tego czasu zaczęto notować gwałtowny wzrost przyjęć nowych członków i kandydatów na członków do zielonogórskiego ogniwa Związku. Tylko w latach 1997-99 do ZLP wstąpiło 21 literatów (9 członków, 12 kandydatów).
Nowymi członkami zostali: w roku 1997 – poetka Dorota Muszyńska-Koza (obecnie: Kozanowska) z Zielonej Góry; w 1998 r. – eseista i historyk Włodzimierz Kwaśniewicz, poeta Tadeusz Sojka i prozaik Andrzej Syrokomla-Bułhak z Zielonej Góry, prozaik Witold Niedźwiecki z Gorzowa (przeniósł się z oddziału ZLP w Szczecinie, którego był członkiem od 1981 r.), poetka Maria Przybylak i fraszkopisarz Tadeusz Szyfer z Gorzowa, prozaik Bronisław Słomka z Barlinka (przeniósł się z oddziału ZLP w Szczecinie, którego był członkiem od 1969 r.); w 1999 r. – poetkaBarbara Trawińska z Gorzowa (przeniosła się z oddziału ZLP w Poznaniu, którego była członkinią od 1994 r.). W 1996 roku zmarł prozaik i eseista W. Sauter, a w 1999 r. A. Syrokomla-Bułhak.
Na koniec XX wieku zielonogórski oddział ZLP liczył 21 członków i 13 kandydatów.
Pod koniec lat 90. wzrosła również dynamika działań lubuskiego oddziału ZLP. W marcu 1998 r. w Gorzowie Wlkp. doprowadzono do zawiązania Klubu Literackiego ZLP, nad którym oddział ZLP sprawował patronat i opiekę merytoryczną. Kolejną inicjatywą podjętą już w nowym tysiącleciu było powołanie wiosną 2001 r., w prężenie działającym środowisku pisarskim w Żarach, drugiego w województwie lubuskim Klubu Literackiego ZLP, do którego chęć przynależności zgłosili praktycznie wszyscy liczący się w lokalnym środowisku twórcy.
W szczytowym momencie zielonogórski oddział, obejmujący nie tylko województwo lubuskie, ale i jego pogranicze, skupiał ponad 40 twórców. Jak nigdy w historii, był wówczas jednym z prężniejszych w Polsce!
Na początku XXI wieku jednak oddział podzielił się, a raczej odłączyli i usamodzielnili się pisarze z Gorzowa Wlkp. i okolic, dzięki czemu obecnie na Ziemi Lubuskiej istnieją dwa zbliżone liczebnie oddziały. Zielonogórski liczy obecnie 30 literatów.
PREZESI ZARZĄDU ODDZIAŁU ZLP w Zielonej Górze od 1961 r.:
1961 – 1975 Bolesław Soliński
1975 – 1981 Janusz Koniusz
1981 – 1983 Zdzisław Morawski
1983 – 1987 Zbigniew Ryndak
1987 – 1991 Janusz Koniusz
1992 – 1996 Alfred Siatecki
od 1996 roku Eugeniusz Kurzawa