POZNAŃ. Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich i Biblioteka Raczyńskich mają zaszczyt zaprosić na spotkanie z okazji 70. Urodzin prof. Marcelego Kosmana. Spotkanie z cyklu "Z Wielkopolską Muzą na Ty" odbędzie się w Muzeum im. H. Sienkiewicza ul. Stary Rynek 84 27 maja (czwartek) 2010 o godz. 18.00
oprawa muzyczna - Przemysław Wojciechowski
rzeźby - Kazimierz Rafalik
prowadzenie - Anna Elżbieta Zalewska

Marceli Kosman
Urodził się dnia 8 maja 1940 r. w Izbicy Kujawskiej i w tamtejszym Liceum Ogólnokształcącym uzyskał maturę w 1957 r. Następnie na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza studiował historię w trybie stacjonarnym (a w l.1960-1964 również – tym razem w trybie zaocznym – pedagogikę) i od tego czasu na trwałe związał się z poznańskim ośrodkiem naukowym jako uczeń profesorów Gerarda Labudy (promotor magisterium na temat Rozpad państwa Hunów w połowie V wieku – 1961 r.) i Henryka Łowmiańskiego (doktorat pt. Dokumenty i kancelaria wielkiego księcia Witolda – 1966 r.).
Od 1961 do 1968 r. pracował jako nauczyciel a następnie dyrektor w rodzinnej miejscowości (Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Izbicy Kujawskiej), od grudnia 1967 adiunkt a następnie (po habilitacji w 1971 r.) docent w Zakładzie Historii Pomorza Instytutu Historii PAN w Poznaniu. Od lutego 1976 do czerwca 1982 r. zajmował stanowisko dyrektora Biblioteki Kórnickiej PAN. W 1980 r. uzyskał profesurę nadzwyczajną, w 1988 r. profesurę zwyczajną nauk humanistycznych. Od 1971 r. jest związany z Poznaniem również poprzez zamieszkanie, choć w ciągu dekady (1983-1993) musiał szukać pracy poza tym miastem i dojeżdżał do pracy w ówczesnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (kierownik Zakładu Historii do Czasów Nowożytnych a następnie świeżo zorganizowanej Katedry Historii Europy Wschodniej). Od 1987 r. równocześnie został zatrudniony – ćwierć wieku po studiach – na swojej macierzystej Uczelni (kierownik Zakładu Dziennikarstwa a od 2003 r. Zakładu Kultury Politycznej w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza). Obok tego w l. 1999-2005 był prorektorem ds. nauki a następnie rektorem Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, nadto dyrektorem Instytutu Historii Politycznej i naczelnym redaktorem Wydawnictwa.
Jest od ponad trzydziestu lat członkiem Związku Literatów Polskich (przez 2 kadencje był prezesem jego Oddziału w Poznaniu a później Oddziału Wielkopolskiego ZLP), Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Opolskiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa im. Henryka Sienkiewicza (wiceprzewodniczący Zarządu Głównego), członkiem Rady Naukowej Biblioteki Kórnickiej PAN, za granicą członkiem rad redakcyjnych Belaruskiego Gistarycznego Agljadu (Mińsk) oraz Historica. Historical Sciences in the Czech Republic. Został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem Uniwersytetu Opolskiego, Złotym Medalem im. Franciszka Palacky’ego Akademii Nauk Republiki Czech.
Główne kierunki badawcze w okresie mijającego pięćdziesięciolecia: historia Polski zwłaszcza od schyłku wieków średnich i w okresie staropolskim, dzieje kultury polskiej (w tym kultury politycznej), Wielkiego Księstwa Litewskiego i Litwy historycznej, stosunków wyznaniowych XVI-XVIII w. Specjalną wagę przywiązywał do studiów nad integracją na niwie ustrojowej i religijnej między Wielkim Księstwem Litewskim i Koroną w dobie Jagiellonów i Rzeczypospolitej szlacheckiej, a także ich kontynuacji w czasach porozbiorowych, zwłaszcza procesów chrystianizacyjnych i reformacyjnych (w tym zakresie dzieje Jednoty Ewangelicko-Reformowanej). W ostatnich latach – nawiązując do kwestii synkretyzmu w historii – zajmuje się najnowszymi przemianami kultury politycznej w Polsce. Efektem tych prac jest napisana i wydana dwutomowa synteza dziejów narodu i państwa szlacheckiego oraz nowoczesnego narodu w polskim tysiącleciu (do 1990 r.); do czego stała się przygotowana dla wydawnictwa Karolinum w Pradze próba syntezy historii Polski dla czytelnika czeskiego.
Jest autorem ponad 1400 publikacji, w tym kilkudziesięciu książek; w dorobku redakcyjnym ma ponad trzydzieści tomów, m.in. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej (8 woluminów) cykl pokonferencyjny Kultura polityczna w Polsce (9 wol.), Na obrzeżach polityki (8 wol.), Prace Instytutu Historii Politycznej WSZB w Poznaniu (6 wol.) – bibliografie zostały zamieszczone w księgach pamiątkowych na 60-lecie urodzin: Przeszłość odległa i bliska /Poznań 2000 – pełna/, U schyłku Tysiąclecia /Poznań 2001 – selektywna/; Folia Historica Bohemica 21,2005 /s.285-292 – selektywna/. Wykaz ważniejszych książek zamieszczony w osobnym wykazie.
Ważne miejsce w dotychczasowym dorobku zajmuje eseistyka historyczna, w tym relacje między prawdą dziejową i fikcją literacką, przede wszystkim w twórczości Henryka Sienkiewicza; książka pt. Na tropach bohaterów Trylogii doczekała się pięciu wydań w łącznym nakładzie ponad 200 tysięcy egzemplarzy, bibliografia „sienkiewiczowska”, łącznie z pracami naukowymi, przekracza sto pozycji . W zakresie dydaktyki szkolnej odnotować należy podręcznik Historia dla klasy VI, który funkcjonował przez kilkanaście lat w ostatniej ćwierci XX w. wraz z przewodnikiem przedmiotowo-metodycznym dla nauczycieli. Z eseistyką wiąże się beletrystyka historyczna (opowieści z czasów staropolskich), Mając na uwadze najbardziej liczące się badania archiwalno-biblioteczne oraz współpracę z zagranicznymi środowiskami naukowymi wymienić należy przede wszystkim Wilno, Wolfenbüttel, Mińsk, Pragę, w kraju specjalne warunki dla kwerend stworzył ponad sześcioletni związek etatowy z Biblioteką Kórnicką PAN (czasy kierowania tą instytucją od lutego 1976 do maja 1982 r.) W planach badawczych na pierwszym planie stawia zaplanowany już przed laty zarys analityczno-syntetyczny polskiej granicy wschodniej w minionym tysiącleciu, książkę o Henryku Sienkiewiczu jako historyku, na horyzoncie zaś rysuje się zamysł trzeciego tomu Polski w drugim tysiącleciu, obejmującego czasy nam współczesne.
Biogramy i charakterystyki dorobku naukowego: Kto jest kim w Poznaniu?, Złota Księga Nauki Polskiej, Współcześni uczeni polscy. Słownik Biograficzny, t.2 (Warszawa 1999); Tarybų Lietuvos enciklopedija T.2 (1986); Vjalikae Knjastva Litouskae. Encyklopedyja. T.2. Minsk 2006; Literaci Wielkopolski. Poznań 1995, s.48-50; L.M.Bartelski, Polscy pisarze współcześni 1939-1991 (Warszawa 1995, s. 194); WSZiB – Informator na rok akad. 2003/2004 (Poznań 2003), Folia Historica Bohemica 21,2005, s. 267-277; Przeszłość odległa i bliska, s. 5-12