Świętokrzyski Wieczór Literacki na Krakowskim Kazimierzu

Na zaproszenie Zarządu Krakowskiego Oddziału ZLP, w wyjątkowo śnieżny wieczór, przybyli do Krakowa literaci zrzeszeni w Kieleckim Oddziale ZLP w osobach prezesa Stanisława Nyczaja i znakomitych poetów: Elżbiety Musiał i Benedykta Kozieła. Inauguracyjne spotkanie odbyło się dnia 20 lutego 2013 roku w Piwnicy Literackiej Hotelu Rubinstein na Krakowskim Kazimierzu przy ul. Szerokiej 12. Gości powitała Prezes naszego Oddziału Magdalena Węgrzynowicz-Plichta oraz krakowscy literaci i sympatycy poezji. Stanisław Nyczaj, pełniący od 1996 roku funkcję prezesa Kieleckiego Oddziału ZLP, przedstawił szerokie spektrum działań świętokrzyskich twórców. Zaprezentował najnowszy, jubileuszowy numer „Świętokrzyskiego Kwartalnika Literackiego”. Regionalno-ogólnopolski periodyk pod red. Stanisława Nyczaja, nagrodzony przez Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, z uwagi na kłopoty finansowe ukazał się z dużym opóźnieniem (dodam, iż zawartość numeru 1-4 (35-38) została omówiona przez Zdzisława Antolskiego w „Donosach Kulturalnych z Kielc” na portalu literackim Pisarze.pl).

Stanisław Nyczaj kilka słów poświęcił autorskiej książce „Wśród pisarzy” (Kielce, 2010), pierwszej z planowanego cyklu publikacji, gdzie w rozmowach i wspomnieniach przywołuje nieżyjących twórców. Pisze we wstępie: chciałem sprawić, by poprzez tę książkę ci, którzy odeszli – przeze mnie cenieni, we mnie obecni – nadal jak najpełniej trwali, żeby ocaleli bądź pozyskani zostali również dla tych, którzy nie mieli się okazji bliżej z nimi zetknąć”. Prezes Kieleckiego Oddziału mówił też o wcześniej wydanej i promowanej w Krakowie publikacji „Metafizyka tworzenia” (Kielce, 2007), poświęconej tajemnicom procesu twórczego w oparciu o zwierzenia polskich poetów współczesnych. Stanisław Nyczaj rozbudził naszą wyobraźnię opowiadając o plenerach literackich, w których uczestniczą świętokrzyscy autorzy. Od 5.lat spotkają się w zakopiańskim pensjonacie „Astoria” na „Posiadach Literackich u Szymborskiej”, gdzie krakowska poetka otrzymała wiadomość o przyznaniu jej Nagrody Nobla. Plenery literacko-plastyczne odbywają się również w regionie świętokrzyskim i w okolicach Kołobrzegu: w Dźwirzynie, Międzywodziu, w Ustroniu Morskim. .Interesującym przedsięwzięciem Kieleckiego Oddziału jest coroczny Festiwal „Świętokrzyska Wiosna Literacka”, podczas któregoautorzy spotykają się z czytelnikami w różnych gminach województwa świętokrzyskiego. Po omówieniu działalności kulturalnej KO ZLP, zaproszeni twórcy zaprezentowali swoje wiersze.
Elżbieta Musiał – poetka, eseistka, malarka, autorka kilku tomów poezji przeczytała fragmenty z dwóch poematów: „Na zdjęciu wciąż żyjemy” (2012) i „na śmierć zegarka przejechanego zima przez samochód”(2008).O poemacie „Na zdjęciu wciąż żyjemy” znany warszawski poeta i krytyk literacki Stefan Jurkowski napisał: Poemat Elżbiety Musiał urzeka celną metaforyką, żywym poetyckim językiem i plastycznymi obrazami. Łączy elementy filozofii, sztuki, odwołuje się do etyki. Jednocześnie wpisuje się w codzienność i mówi o całym okrucieństwie naszego świata. Utwór ten, prócz bogatej warstwy refleksyjnej, ukazuje możliwości słowa, stanowi niezwykle ciekawe i nowatorskie zjawisko w polskiej poezji” .Z ogromną więc uwagą słuchaliśmy, w pięknej zresztą interpretacji autorki, fragmentów interesujących tekstów. Wśród nich znalazły się strofy poświęcone Annie Świrszczyńskiej, ulubionej poetce autorki poematów oraz zmarłemu w ubiegłym roku wiceprezesowi Zarządu Głównego ZLP Andrzejowi K.Waśkiewiczowi.
Warto dodać, iż Elżbieta Musiał jest stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydała dotychczas tomiki poetyckie: „Miejsce na niebo” (1996), „Tatuaż z obłoków” (nagrodzony Świętokrzyską Premierą Literacką za 2001 r.), „Cień rzeki” (2004), poemat "na śmierć zegarka przejechanego zimą przez samochód" (2008), „Płacz czajki. Wiersze i poemat” (2009) oraz kolejny poemat „Na zdjęciu wciąż żyjemy”(2012), za który otrzymała wyróżnienie w konkursie na najlepszą poetycką książkę XXXV Międzynarodowego Listopada Poetyckiego. Elżbieta Musiał jest też autorką zbioru esejów opatrzonych wspólnym tytułem „Poeta patrzy na kobietę” (2006), które poświęciła wybranym lirykom dwunastu znanych polskich poetów.
Kilkunastoma krótkimi formami poetyckimi, m.in. z ostatniego tomu „Słowem w wodę”, zaprezentował się, obchodzący w ubiegłym roku 30-lecie pracy twórczej, Benedykt Kozieł. Jego benefis odbył się na warszawskich salonach, w Domu Literatury, gdzie zazwyczaj spotykają się członkowie ZLP. W zeszłym roku – na co zwrócił uwagę prezes Kieleckiego Oddziału - w serii „Portrety Lite-rackie”, ukazała się książka o poecie autorstwa Krystyny Cel: „Wobec tajemnicy istnienia. Portret literacki Benedykta Kozieła”. Autor 7.tomów poezji zadebiutował w 1981r. wierszami w arkuszu poetyckim Ogon Pegaza, stanowiącym pokłosie konkursu literackiego „ O Lewe Skrzydło Pegaza” oraz w „Gazecie Strajkowej WSI”. Wiersze publikował w prasie regionalnej i ogólnopolskiej oraz w wydawnictwach zbiorowych; jego wiersze były też czytane w Polskim Radiu Kielce. Wydał zbiory wierszy: „Przestąpiłem progi patrzeń” (1986r.), „W agrafce przestrzeni” (1992r.) „Ty mówiłaś słowa wieczne” (1992r.), „To co jest” (2000r.), „W Niekurzy i gdzie indziej” (2007r.), „Otoczyła mnie miłość” (2009r.).
Część oficjalną spotkania zakończył Stanisław Nyczaj, prezentując kilka swoich utworów poetyckich z obecnych na stole tomów, wśród których znalazły się „Poezje wybrane” (z credo autora), z wstępem i notą biobibliograficzną Krystyny Cel, wydane przez Ludową Spółdzielnię Wydawniczą w serii „Biblioteka Poetów” (W-wa 2008). Dorobek twórczy prezesa KO ZLP jest tak pokaźny, że ograniczę się tylko do jego skróconej wersji, posługując się notą umieszczoną na skrzydełku książki „Wśród pisarzy”, którą otrzymałam w prezencie od autora. Stanisław Nyczaj wydał m.in. tomy poetyckie: „Przerwany sen” (1968), „Gry z naturą” (1975), „Najcichsza odwaga” (1977), „Tęsknota za nadzieją” (1983), „Wiersze wybrane”(1994), „Puls. Poemat dramatyczny”(1988), „Poezje” (1999), „Płonący wodospad” (2003), „Album liryki miłosnej”(2004), „Poezja wybrane” (2008), „Przedążyć pęd Ziemi” (2009). Spośród innych książek: „Żarty na stół” (1995), „Aforyzmy i fraszki” (2007), „Metafizyka tworzenia. Na kanwie zwierzeń polskich poetów współczesnych” (2007).
Zwyczajowo, po części oficjalnej, zabrał głos krakowski krytyk literacki dr Jacek Kajtoch, który swoją wypowiedź rozpoczął od dygresji: moje pokolenie słabo chodzi, głośno mówi (!).
Jacek Kajtoch wyraził słowa uznania dla przybyłych gości, podkreślając wysoki poziom literacki trzech reprezentantów Kieleckiego Oddziału. Wspominał zasługi prezesa Krakowskiego Oddziału ZLP Stefana Otwinowskiego, sprawującego funkcję w okresie 1947 – 1976 z niewielkimi przerwami, zaznaczając przy tym, iż w latach 60-tych Kraków pełnił w południowej Polsce znaczącą rolę ośrodka kulturotwórczego. W Kielcach – mówił – urodzili się wielcy pisarze, ale nie było środowiska literackiego. Odwołując się do wartościowych tradycji krzewienia kultury na prowincji, namawiał do pójścia w ślady prezesa Otwinowskiego, nawiązania kontaktów z regionem świętokrzyskim, beskidzkim i z Zakopanem. Abyśmy – powiedział pół żartem – te tereny pod okupację literacką wzięli.
Przy lampce wina nawiązały się bliższe kontakty z zaproszonymi gośćmi, które – należy mieć nadzieję – zaowocują wspólnymi literackimi wyjazdami w teren. Z ust prezesa Stanisława Nyczaja usłyszeliśmy wstępne zaproszenie na tegoroczne Posiady Literackie u Szymborskiej, które odbędą się na początku maja w klimatycznym, zakopiańskim Domu Pracy Twórczej „Astoria”. Wizyta pisarzy Kieleckiego Oddziału ZLP zainaugurowała cykl spotkań, jakie zaplanował Zarząd naszego Oddziału w roku 2013. Następnymi gośćmi będą koledzy literaci z Warszawy.

foto: Andrzej Walter