Poezja i oratorium w Skarżysku-Kamiennej
I jak w tym nie dostrzec (teorii) atraktorów? Właśnie unaoczniły nam swój mechanizm. 365 dni w roku, a w każdym niewyobrażalny informacyjny chaos – każdy news chce przysłonić wszystkie inne. I oto przychodzi taki jeden dzień – 28 czerwca 2025, kiedy to w jednym miejscu (Skarżysko-Kamienna) dzieją się dwa niezależne od siebie wydarzenia. Ale żeby było ciekawiej, łączy je poetyckie słowo!
Oto dwie odsłony dnia.
I odsłona. Sobota, 28 czerwca i I Skarżyski Zlot Poetów w Miejskim Centrum Kultury, które nomen omen nosi imię Leopolda Staffa. Zlot otwierał oczekiwany przez wszystkich spektakl poetycko-muzyczny prof. Stanisława Górki stworzony na podstawie wierszy nadesłanych przez uczestników. Potem w kinie wszyscy mogli zagłębić się w poetykę 30-minutowego filmu Elżbiety Musiał „Kręgi na wodzie” (scenariusz i reżyseria) wpisującego się w reguły kina niszowego. W dyskusji po projekcji podkreślano duży ładunek emocjonalny utworu, w którym niebagatelne znaczenie ma korespondencja sztuk. Słowo (niektórzy zapamiętali nawet pewne frazy), wokal, wokaliza i muzyka akordeonowa oraz cała warstwa wizualna, a w tym gra aktorska (Beata Pszeniczna i Kazimierz Mazur w swojej ostatniej roli) prowadzą do zadumy nad nieuniknionym. Film nazwany został przez Ewę Filipczuk artystycznym dziełem.
W swobodnym duchu przebiegała II część zlotu. Wtedy to, już na scenie kawiarenki, każdy z uczestników wybierał własną formę prezentacji. Na przykład Małgorzata Skwarek-Gałęska wraz z Ryszardem Krauze dali swój mini-recital. Poetyckie sylwetki ukazywali na zmianę członkowie ZLP, SPP, SAP i Stowarzyszenia Dziennikarzy, nie mogło w tym gronie braknąć Grupy Literackiej „Wiklina”, działającej przy MCK, i prezeski Anny Zakrzewskiej. Rolę prowadzącej warsztaty kreatywnego pisania przyjęła Magda Węgrzynowicz-Plichta. Przyjazny klimat wspólnotowy panował aż do późnych godzin wieczornych, a nad całością z wielką pasją czuwali organizatorzy: Tomasz Zubiński i Katarzyna Jezierska. Partnerem projektu był m.in. Oddział Świętokrzyski ZLP, który tego dnia reprezentowali: Elżbieta Jach, Grzegorz Rak, Elżbieta Kwasowska-Jachimowska i pisząca tę relację. Niepodobna pominąć innych ambasadorów naszego Związku, którzy przyjechali m.in. z Warszawy, Łodzi, Opola, Lęborka, a nawet ze Szczecina, a byli to: Marlena Zynger, Ada Jarosz, Maria Duszka, Małgorzata Borzeszkowska, Małgorzata Hrycaj, Ryszard Wasilewski, Joanna Guzik, Magdalena Cybulska i wspomniani wcześniej. Wszyscy uczestnicy zaistnieli również w towarzyszącej przedsięwzięciu antologii „Miłość i zjawiska podobne”.
II odsłona, czyli potęga muzyki i słowa w skarżyskiej Ostrej Bramie. Proszę wyobrazić sobie, jak zabrzmiały w Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej jednocześnie trzy chóry, troje solistów (Marzena Trzebińska, Olga Szomańska, Marcin Jajkiewicz) oraz orkiestra Filharmonii Świętokrzyskiej wykonujący Oratorium „Święta przy Tobie chwila” wg poematu-libretta Henryka Jachimowskiego. Filharmonie i dawne kościoły, budowane z troską o akustykę, są wymarzoną sceną dla takiej muzyki. Symbioza warunków i wysokiego poziomu wykonania przełożyła się na podniosłość koncertu. Współbrzmienie głosów i wielu instrumentów wprost obezwładniało. Gdy muzyka „narastała”, była jak rozbrzmiewające tsunami, to znów cichła i delikatniała, by być tłem dla śpiewu solistów. Słuchający stawali się muzyką.
Chylę czoła przed wykonawcami i twórcami (muzykę skomponował Paweł Łukowiec). Elu (Kwasowska-Jachimowska), pięknie dbasz o literacką spuściznę męża. Henryku Jachimowski, czy Ty też to usłyszałeś w otchłaniach Kosmosu? (Elżbieta Musiał)
Henryk Jachimowski (1938-2014) – poeta, pisarz i twórca sztuk teatralnych, członek Związku Literatów Polskich. Wystawiał swoje sztuki teatralne w kraju (Teatr STU i Teatr Bagatela w Krakowie) i poza granicami (Londyn, Budapeszt). Laureat wielu nagród literackich (m.in. Nagroda Czerwonej Róży, Laur Józefa Czechowicza, Nagroda Stanisława Piętaka, Nagroda Literacka im. Stanisława Staszica), nagrodzony medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Twórca przedstawienia teatralnego „Pieśń wigilijna" (Kielecki Teatr Kobiet, 1995) oraz libretta do sztuk teatru tańca –„Pasja” oraz „Zdarzyło się w Jeruzalem" (muzyka Krzesimir Dębski, Kielecki Teatr Tańca, 2008).
Wybrane publikacje książkowe (poezja, powieści, dramaty): „Idę po dnie rzeki” (1965, Wyd. Iskry), „Jaszczury" – opowiadania (Iskry, 1966), „Skaza” (1969, 1977, LSW), „Pieśni wyśpiewane" (Wydawnictwo Łódzkie, 1970), „Mity powracające” (1975, Wyd. Łódzkie), „Mgła" (Wydawnictwo Łódzkie, 1976), „Dramaty" (Wydawnictwo Łódzkie, 1985), „Nostalgia i inne utwory sceniczne" (Oficyna Wydawnicza „Ston 2", 1997).
Zdjęcia z I Zlotu Poetów (w galerii poniżej) są autorstwa wielu uczestników.
Autorami zdjęć są uczestnicy Zlotu - między innymi: Marlena Zynger, Małgorzata Skwarek-Gałęska, Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, Grzegorz Rak, Elżbieta Musiał...
Materiał nadesłała Elżbieta Musiał