Maria Duszka
CZTERY ŚCIANY WIERSZA POD WIELKIM DACHEM NIEBA
Maria Duszka, Andrzej Janeczko z zespołu Trzeci Oddech Kaczuchy i Piotr Spottek w łódzkim Domu Literatury.
Piotr Spottek pochodzi z północnej Wielkopolski. Urodził się w Złotowie, wychował w pobliskim Zakrzewie. W 1982 r. rozpoczął naukę w liceum w Wieliczce, a w 1986 r. studia na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Podczas kiedy ja słuchałam do zdarcia płyt i kaset Ewy Demarczyk, Leszka Długosza i Marka Grechuty, Piotr miał to szczęście, że już jako 15-latek został bywalcem Piwnicy pod Baranami. A wprowadził go tam sam Leszek Długosz.
Jestem poetką, ale uważam, że połączenie pięknego słowa z muzyką „to jest dopiero coś”. Kilkanaście lat temu myślałam nawet o tym, aby robić audycję z poezją śpiewaną w sieradzkim Naszym Radiu. Potem jednak sobie to wyperswadowałam, bo uznałam, że mam wystarczająco dużo pracy.
A tymczasem Piotr Spottek podobną audycję tworzył już (z przerwami) od 1993 r. Zaczynał w jarocińskim Ja – Radiu. Potem było gnieźnieńskie Radio Plus, zielonogórskie Radio Zachód, a od 2016 r. wrocławskie Radio Muzyczna Cyganeria. Rozgłośnie się zmieniały, ale tytuł audycji był ten sam: Pod Wielkim Dachem Nieba. Kiedy Piotr w czerwcu 2017 r. przyjechał do Sieradza, aby zrobić wywiad ze mną i kolegą należącym do Koła Literackiego „Anima”, znaleźliśmy wiele wspólnych tematów. Przegadaliśmy kilka wieczorów i Piotr… pozostał u mnie. Audycja sama trafiła pod mój dach. I odtąd tworzymy ją razem.
Z SIERADZA PRZEZ LONDYN DO SANREMO
Do czasu epidemii artyści przyjeżdżali do nas na wywiady. Z Krakowa, Opola, Olsztyna, Częstochowy, Łodzi, Żywca, Radzynia Podlaskiego a nawet Londynu. Co tydzień kogoś gościliśmy, nocowaliśmy, karmiliśmy. Miało to swoje dobre strony, bo dzięki temu poznawaliśmy bliżej wielu ciekawych ludzi. M.in. Remiego Juśkiewicza, barda pochodzącego z Inowrocławia, a mieszkającego od lat w Londynie. Remi przyjechał do nas na wywiad pewnej lipcowej niedzieli 2018 r. Po obiedzie i wywiadzie dałam mu swój tomik wierszy. Już w drodze do Londynu zaczął komponować melodie do moich tekstów. W 2020 r. nagrał je na płycie „Może pojutrze”. Były to: „Kamienieję”, „Jesień” i „Jacket” (tekst tej ostatniej piosenki przełożyła na angielski moja córka, Kalina). Dwa lata później Remi zdobył ze śpiewaną po polsku piosenką „Kamienieję” III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Sanremo Senior we Włoszech. W styczniu 2024 r. wystąpił w polskiej edycji The Voice Senior w TVP 2. I tam również zabrzmiał fragment naszego wspólnego utworu.
Z OTWARTYMI RAMIONAMI
Dzięki stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura w sieci”, w 2020 r. udało nam się zakupić sprzęt do zdalnego nagrywania wywiadów. W tymże roku nawiązaliśmy współpracę z polonijnym Radiem Islanders nadającym z Colchester w Wielkiej Brytanii. A w 2022 r. z jeleniogórskim Radiem KSON. I od tej pory każdy dwugodzinny odcinek naszej cotygodniowej audycji jest emitowany w tych trzech rozgłośniach.
Piotr przeprowadza rozmowy z gośćmi, a ja robię „wycinanki”, czyli redaguję nagrane wywiady. Wymyśliłam też „Piosenkę miesiąca”. To jeden wybrany utwór, który nam się jakoś szczególnie podoba i promujemy go przez cały miesiąc w audycji. Bo wiadomo, że do niektórych piosenek ludzie przekonują się dopiero po kolejnym ich wysłuchaniu.
Czasem podsuwam Piotrowi jakieś cudowne, zapomniane utwory sprzed pół wieku. Dzięki temu nawiązał kontakt m.in. z zespołem Partita; wywiadu udzielił mu sam Andrzej Frajndt. Były też audycje z Lucyną Owsińską, Andrzejem Dąbrowskim, Krzysztofem Cwynarem, Edwardem Hulewiczem, Krzysztofem Daukszewiczem i Kubą Sienkiewiczem. Bo naszymi gośćmi bywają zarówno gwiazdy, jak i artyści zupełnie nieznani, których Piotr wyławia z otchłani Internetu. Niektórzy początkujący twórcy sami zgłaszają się do niego, a on przyjmuje ich piosenki z otwartymi ramionami. Bardzo rzadko zdarza się, aby komuś odmówił prezentacji utworów w audycji. Przy czym wachlarz jego zainteresowań jest dość szeroki. To nie tylko poezja śpiewana, ale także piosenka turystyczna, aktorska, jazzowa, bluesowa, rockowa... Ważne, aby miała dobry, mądry tekst w języku polskim.
Audycja Pod Wielkim Dachem Nieba dokumentuje mnóstwo zjawisk pojawiających się na naszej scenie muzycznej. To wszystko dzięki pasji Piotra do odkrywania wciąż nowych artystów. Pół żartem nazywam go Oskarem Kolbergiem polskiej piosenki.
W CZTERECH ŚCIANACH WIERSZA
Tak jak Piotr lubi „polować” na nowe piosenki i zupełnie nieznanych artystów, tak ja lubię wyszukiwać dla siebie utwory mało znanych poetów. Bo cóż to za przyjemność czytać wiersze, które wszyscy znają? Na przełomie wieków redagowałam w sieradzkim kwartalniku kulturalnym „Siódma Prowincja” kolumnę literacką zatytułowaną „Cztery ściany wiersza” (ten tytuł jest cytatem z wiersza Jana Zycha). Prezentowałam w niej twórczość współczesnych poetów polskich, m.in.: Anny Michalskiej, Józefa Barana, Szczęsnego Wrońskiego, Wojciecha Borosa i Marka Czuku. Pomyślałam, że w audycji Pod Wielkim Dachem Nieba mogę też czytać poezję. I że pozostanę przy nazwie cyklu „Cztery ściany wiersza”. To moje (dosłownie) 5 minut w audycji.
Nasz kraj jest potęgą, jeśli chodzi o dobrą poezję. Często bywam na imprezach literackich. Przywożę z nich zwykle wiele tomików. W ciągu tych prawie 7 lat zaprezentowałam już w audycji twórczość około 300 poetów, w tym także moich przyjaciół z zagranicy: Litwy, Niemiec, Ukrainy i Austrii.
W ubiegłym roku byliśmy gośćmi dwóch interesujących imprez: XXX Międzynarodowego Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” na Litwie i Festiwalu Poezji „STARDUST w Bielsku Białej. Z obu wydarzeń stworzyliśmy specjalne wydania audycji. Były interesujące rozmowy z gośćmi tych imprez i stosowna oprawa muzyczna. Audycje były emitowane w trzech rozgłośniach, z którymi współpracujemy. Polecamy się organizatorom podobnych wydarzeń.
Maria Duszka i Piotr Spottek na XXX Międzynarodowym Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” w Wilnie, 2023 r.
CIEŚLA SPOTTEK
W ciągu tych prawie 7 lat logo audycji zaprojektowane przez Anię Wysocką znalazło się na ponad 80 płytach CD. „Spoty dla Spottka”, czyli nagrania reklamujące audycję, zrobili m. in.: Agnieszka Kuchnia – Wołosiewicz, Andrzej Frajndt, Krzysztof Skiba, Artur Sczesny, Maurycy Polaski, Piotr Grzyb, Tomasz Jarmołkiewicz i Jarosław Jaros. Słuchacze pozytywnie komentują audycję na Faceboooku, You Tube i w pisanych do nas e-mailach. Powstało też wiele wierszy i piosenek o „dachu”. Ich autorami są m.in.: Anna Dędor, Sławka Sobkowska – Marczyńska, Iwona Przygoda, Krzysztof Kasperczyk, Wojciech Majkowski, Artur Sczesny i Wojtek Gęsicki. To fragment piosenki, którą ostatni z wymienionych artystów stworzył specjalnie na 200 wydanie „dachu”:
(…) Otuleni tęczą dachu,
bez podziałów, zbędnych plotek.
Pod nim piękne myśli, słowa –
nad nim czuwa cieśla Spottek.
To tylko piosenka o dachu,
taka piosenka jubileuszowa -
o dachu wielkim, wielkim dachu nieba,
pod którym możemy się schować.
Tajemniczość z nieba płynie
pośród świata, wzlotów, krachów.
Piękna taka tajemniczość:
jedno niebo – 200 dachów.
Na dodatek – jestem pewny,
że nie grozi im awaria,
mają wszak dobrego Duszka,
jeszcze ma na imię Maria (…)
A to cała piosenka Wojtka zamieszczona na YT:
https://www.youtube.com/watch?v=0W-KEKvR8SI
A taki wiersz napisała Iwona Przygoda na 50-urodziny Piotra:
***
Krąży w świecie taka plotka,
że z czymś fajnym to do Spottka.
Śpiewasz, czy też recytujesz
Spottek pod swój dach przyjmuje.
W eter puści, porozmawia -
to jest właśnie Spottka sprawa,
aby dotrzeć do wrót duszy,
zatwardziałe serca wzruszyć.
Czyś harfistka, eseistka,
frak na tobie, czy kapotka,
niepotrzebna szminka, szczotka,
gdyż swoboda jest u Spottka.
Więc, gdy poznasz Piotra Spottka,
cała reszta to już płotka.
Wszak dla Spottka to drobnostka,
by artysta z ciebie powstał.
Uf, kolejna będzie zwrotka,
jak poznałam pana Spottka.
W oko wpadła nam ulotka,
że impreza jest u Spottka,
strój odświętny, w dłoń paprotka -
pójdźmy więc odwiedzić Piotrka.
Chociaż w sercu jest dygotka,
wystąpimy dziś dla Spottka.
Zdrowia, szczęścia winszujemy
Piotrze Spottku, DZIĘKUJEMY !
Jeśli nic nie stanie na przeszkodzie, to już w maju 2024 r. będziemy świętować 400 wydanie naszej audycji. Zapraszamy do jej słuchania:
w soboty od godz. 16.00 czasu brytyjskiego, a 17.00 czasu polskiego
do Radia Islanders: https://www.islandersradio.co.uk/
w poniedziałki od godz. 20.00 do Radia Muzyczna Cyganeria
i we wtorki od godz. 21.00 do Radia KSON:
Audycje są też archiwizowane na kanale YouTube Piotr Spottek – Pod Wielkim Dachem Nieba: https://www.youtube.com/@podwielkimdachemnieba233